Năng lượng sinh học
- Tài liệu ôn thi Bác sĩ Nội trú môn Hóa sinh Đại học Y Hà Nội-
1. Các loại liên kết phosphat trong hợp chất hữu cơ
- Liên kết phosphat nghèo năng lượng
- Khi thủy phân liên kết này có 1-5 kcal được giải phóng , kí hiệu R-P
- VD: liên kết phosphat estephosphat
o Gốc –PO3H2 được kí hiệu
là
- Liên kết phosphat giàu năng lượng
- Khi thủy phân liên kết phosphat giàu năng lượng
có > 7 kcal được giải phóng . Kí hiệu là
- Acylphosphat :
o do H3PO4 kết hợp với gốc acid của chất hữu cơ.
o VD: Acid 1-3 diphosphoglyceric
§ => 10,1 kcal
- Enol phosphat :
o do H3PO4 kết hợp với nhóm chức enol của chất hữu
cơ
o VD: phosphoenolpyruvic
§ => 14,8 kcal
- Amid phosphat :
o do H3PO4 kết hợp với nhóm amin
o VD: phosphocreatinin => 10,3 kcal
- Anhydrid phosphat (pyrophosphat ) :
o là liên kết giữa 2 gốc phosphat
o VD: ATP là lk giàu năng lượng quan trọng nhất
o => 7,3 kcal
2. sự phosphoryl hóa –oxh và ý nghĩa sinh học của nó
- Sự phosphoryl hóa
o Sự phosphoryl hóa là sự gắn 1 gốc H3PO4 vào 1
phân tử chất hữu cơ
§ RH+ H3PO4 -> R- PO3H2 + H2O
§ Phản ứng phosphoryl hóa là phản ứng tổng hợp nên
cần năng lượng và enzym phosphoryl kinase
o Phản ứng ngược lại là phản ứng khử
phosphoryl
§ R-PO3H2 + H2O à RH+ H3PO4
§ Trong quá trình này năng lượng được giải phóng
đúng bằng số năng lượng đã dùng để tạo lk phosphat
- Sự oxh- khử : Trong chuỗi vận chuyển điện tử , quá trình
e- đi từ chất có thế năng oxy khử thấp tới cao là quá trình oxy – khử . Trong
quá trình này , năng lượng giải phóng ra được dùng để tổng hợp ATP nhờ
phản ứng phosphoryl hóa ADP
- 2 quá trình trên luôn đi kèm , nghĩa là sự
phosphoryl hóa ADP thành ATP đi kèm với sự oxh khử
- Ý nghĩa : Phosphoryl hóa-oxh là quá trình
trọng bậc nhất trong chuyển hóa chất vì vai trò : tích trữ và vận
chuyển năng lượng , hoạt hóa các chất
Nguồn Bác sĩ đa khoa