Trình bày nguồn gốc, tác dụng, điều hoà bài tiết của aldosteron.
Nguồn gốc : Hormon tuyến vỏ thượng thận tiết ra
a.
Tác
dụng
-
Tác
dụng chuyển hóa muối nước
o
Là tác
dụng có tính sinh mạng
o
Aldosteron
tăng tái hấp thu ion natri và tăng bài xuất ion kali ở tế bào ống thận đặc biệt
ống lượn xa và ống góp .
o
Cơ chế là
hoạt hóa hệ gen trong nhân làm tăng tổng hợp enzym và protein vận tải , trong đó có bơm
Na+K+ATPase ở màng đáy –bên của tế bào ống thận , do đó làm tăng tái hấp thu
Na+ và bài xuất ion Kali. Do đó, aldosteron ko gây tác dụng ngay tức khắc mà
phải sau 30’ các mARN mới được tổng hợp và sau 45’ mức vận chuyển ion natri mới
tăng và phải sau nhiều giờ mới đạt hiệu quả tối đa
-
Tác
dụng lên thể tích dịch ngoại bào và huyết áp động mạch
o
Nồng độ
aldosteron tăng cao có thể làm tăng V dịch ngoại bào 5-15% và tăng huyết áp
15-25 mmHg
o
Ngược lại
khi nồng độ aldosteron giảm =0 à mất natri và dịch qua nước tiểu à V dịch ngoại bào giảm , nồng độ kali dịch ngoại bào tăng , khi tăng
60-100% trên mức bình thường sẽ gây ngộ độc cơ tim , ngừng tim
-
Tác
dụng của aldosteron với tế bào ống tuyến mồ hôi và ống tuyến nước bọt
o
Tăng tái
hấp thu ion natri và tăng bài xuất ion kali , ở trong môi trường nóng , nhờ
aldosteron mà việc mất muối qua mồ hôi sẽ giảm .
b.
Điều
hòa bài tiết (3)
-
Tăng nồng
độ ion kali dịch ngoại bào à tăng bài tiết aldosteron
-
Tăng hoạt
động của hệ renin-angiotensin–aldosteron trong mất máuà tăng bài tiết aldosteron
-
Tăng nồng
độ ion natri dịch ngoại bào à giảm nhẹ aldosteron
-
Trong 3
yếu tố trên 2 yếu tố đầu ảnh hưởng mạnh . Nồng độ ion kali chỉ cần tăng nhẹ
hoặc lưu lượng máu qua thận giảm đều làm tăng tiết aldosteron nhiều lần so với
bình thường
Nguồn Bác sĩ đa
khoa