Trình bày nguồn gốc, bản chất, tác dụng lên sự phát triển cơ thể, điều hoà bài tiết T3 - T4 .
Nguồn gốc: do tế bào nang tuyến giáp bài tiết
Bản chất hóa học: dẫn xuất tyrosin có gắn iod từ các tiền
thân là MIT và DIT. Hai phân tử DIT →1 phân tử T4, 1 phân tử MIT + 1 phân tử
DIT → 1 phân tử T3.
Tác dụng lên sự phát triển cơ thể:
· Ở
người hormon tuyến giáp tác dụng lên sự phát triển cơ thể chủ yếu thể hiện
trong thời kỳ đang lớn của đứa trẻ.
· Làm
tăng tốc độ phát triển cùng với GH (hormon thuỳ trước tuyến yên) điều hoà sự
phát triển của cơ thể, có tác dụng biệt hoá tế bào.
-
Ở trẻ ưu năng tuyến giáp, sự phát triển của
xương nhanh hơn → cao lớn hơn so với lứa tuổi nhưng đồng thời xương cũng trưỏng
thành nhanh hơn, cốt hoá sớm hơn → thời kỳ trưởng thành của đứa trẻ ngắn lại và
đứa trẻ có chiều cao của người trưởng thành sớm hơn.
-
Ở trẻ nhược năng tuyến giáp, mức phát triển sẽ
chậm → không phát hiện, điều trị sớm → lùn không cân đối.
· Thúc
đẩy sự trưởng thành và phát triển của não trong thời kỳ bào thai và vài năm đầu
sau khi sinh.
-
Nếu hormon tuyến giáp không bài tiết đủ trong
thời kỳ bào thai → phát triển và trưởng thành của não chậm lại, não của đứa trẻ
sẽ nhỏ hơn bình thường → không điều trị bằng hormon tuyến giáp ngay vài ngày
đầu đến vài tuần sau khi sinh → trí tuệ trẻ sẽ không phát triển.
Điều hoà bài tiết
· [TSH]
của tuyến yên kích thích tuyến giáp bài tiết T3 T4 do vậy
- TSH
tăng → T3 T4 được bài tiết nhiều và ngược lại, TSH giảm → T3 T4 bài tiết ít (điều
hoà ngược âm tính)
· Điều
hoà ngược dương tính : khi bị lạnh hoặc bị stress nồng độ T3 T4 tăng cao
· Cơ
chế tự điều hoà:
-
[iod vô cơ] cao trong tuyến giáp → ức chế bài
tiết T3 T4 (ứng dụng: dùng dung dịch lugol để điều trị cường giáp).
-
[iod hữu cơ] cao → giảm thu nhận iod do đod làm
giảm thu nhận iod → giảm tổng hợp T3 T4.
· Ngoài
ra Vasopresin, Adrenalin cũng ảnh hưởng đến bài tiết T3 T4.
Nguồn Bác sĩ đa
khoa