Trình bày dạng hấp thu và cơ chế hấp thu glucid và protid ở ruột non.

Trình bày dạng hấp thu : Chỉ ở ruột non các chất dinh dưỡng mới được tiêu hóa triệt để thành những sản phẩm cuối cùng có thể hấp thu được

Hấp thu glucid

- Tất cả các monosaccharid trong ruột non được hấp thu hoàn toàn qua các tế bào biểu mô ở đoạn cuối hỗng tràng

- Glucose: Từ lòng ruột , glucose được vận chuyển qua diềm bàn chải vào tế bào biểu mô theo cơ chế vận chuyển tích cực thứ phát (đồng vận chuyển với Na+ ) . Glucose vào tế bào làm nồng độ glucose trong tế bào tăng cao rồi glucose khuếch tán qua màng đáy bên của tế bào để vào máu theo cơ chế khuếch tán thuận hóa . Tốc độ hấp thu tối đa của glucose là 120 g/giờ

- Galactose : cũng vận chuyển vào tế bào bởi cùng 1 protein mang với glucose, do đó nó cạnh tranh với glucose để được hấp thu

- Fructose : được vận chuyển vào tế bào theo cơ chế khuếch tán thuận hóa. Ở trong tế bào fructose được chuyển thành glucose rồi vào máu theo cơ chế khuếch tán thuận hóa

Hấp thu protein

- Sản phẩm tiêu hóa cuối cùng của protein ở ruột non là tripeptid , dipeptid và 1 ít acid amin .

- Các protein đặc hiệu khu trú ở diềm bàn chải vận chuyển các peptid vào tế bào ruột theo cơ chế đồng vận chuyển với ion H+(vận chuyển tích cực thứ phát ) . Các dipeptid và tripeptid vào nội bào được chuyển ngay thành acid amin dưới tác dụng của peptidase nội bào , sau đó các acid amin vào máu theo cơ chế khuếch tán thuận hóa

- Các acid amin hấp thu chậm hơn các peptid . Có 6 loại chất mang trên diềm bàn chải để vận chuyển 6 loại acid amin tương ứng vào tế bào theo cơ chế đồng vận chuyển với Na+ . Sau đó các acid amin qua màng đáy bên vào máu theo cơ chế khuếch tán thuận hóa

- Sự hấp thu acid amin xảy ra rất nhanh ở tá hỗng tràng nhưng chậm ở hồi tràng . 15% protein trong thức ăn sẽ đi xuống ruột già và tiêu hóa dưới tác dụng của vi khuẩn . Các protein trong phân là protein nội sinh trong ống tiêu hóa ( vi khuẩn , chất nhầy , enzym tiêu hóa, TB ruột..)

- ở trẻ em , 1 số protein chưa được tiêu hóa cũng có thể hấp thu vào máu theo cơ chế ẩm bào . VD kháng thể từ sữa non của mẹ . Do trẻ hấp thụ các protein chưa tiêu hóa mà chúng vào máu à là kháng nguyên kích thích tạo kháng thể , có thể gây dị ứng . Dị ứng thức ăn sẽ mất dần khi trẻ lớn lên