Nhiễm khuẩn hậu sản

I. Nhiễm khuẩn hậu sản –nguyên nhân và xử trí

1. Định nghĩa: là nk xảy ra ở sản phụ trong 6 tuần sau đẻ mà khởi điểm là từ đường sinh dục ( âm đạo , tử cung , cổ tử cung ) . Nếu ko phải từ đường sinh dục thì ko gọi là NKHS

2. Các hình thái

- Nhiễm khuẩn ở tầng sinh môn , âm hộ , âm đạo

- Viêm tử cung ( viêm niêm mạc tử cung và viêm tử cung toàn bộ )

- Viêm quanh tử cung và phần phụ

- Viêm phúc mạc hậu sản (gồm VPM tiểu khung và VPM toàn bộ )

- Viêm tắc tĩnh mạch

- Nhiễm khuẩn huyết hậu sản

3. nguyên nhân

- Vi khuẩn gây bệnh

o Trực khuẩn gram (-), gram (+) , kị khí

o Các vi khuẩn có thể từ sản phụ ,người xung quanh ,dụng cụ đỡ đẻ, từ các thủ thuật lấy thai , thủ thuật can thiệp trong BTC ko vô trùng

- Đường lan truyền

o Vi khuẩn từ âm đạo , qua cổ tử cung và tử cung , từ đó lên vòi trứng , buồng trứng vào phúc mạc

o Có thể vi khuẩn theo đường bạch huyết, tĩnh mạch

- Các yếu tố thuận lợi

o Thể trạng sản phụ yếu , dinh dưỡng kém , suy nhược , có bệnh mạn tính , thiếu máu , nhiễm độc thai nghén

o Sản phụ vệ sinh kém, mắc các bệnh lí nhiễm khuẩn đường sinh dục từ trước ( viêm âm đạo , viêm tử cung )

o OVN, OVS , chuyển dạ kéo dài , thăm khám nhiều lần

o Các thủ thuật đỡ đẻ, lấy thai ko vô trùng (cắt khâu tầng sinh môn , forceps , giác hút, bóc rau , KSTC , mổ lấy thai )

o Bế sản dịch , sót rau , sót màng

o Chấn thương đường SD: rách tầng sinh môn , rách cổ tử cung , thủng tử cung

II. Nhiễm khuẩn tầng sinh môn , âm hộ , âm đạo

1. Nguyên nhân : Vết thương tầng sinh môn ko vô trùng , khâu phục hồi tầng sinh môn ko đúng kĩ thuật hoặc ko khâu , sót gạc trong âm đạo

2. Triệu chứng

- Sốt ko cao

- Tại chỗ vết thương : sưng , đỏ , đau , mưng mủ

- Sản dịch ko hôi

3. Điều trị

- Chủ yếu vệ sinh tại chỗ bằng thuốc sát khuẩn , nước muối sinh lí

- Kháng sinh đường uống :theo KSĐ , nếu ko dùng kháng sinh phổ rộng

- Cắt chỉ sớm khi có mưng mủ , nếu tầng sinh môn bị toác rộng thì khâu lại khi hết nhiễm trùng

III. Viêm niêm mạc tử cung

1. Khái niệm: Là hình thái nhẹ của nhiễm khuẩn hậu sản tại tử cung và thường gặp , sau đẻ 3-4 ngày . Nếu ko điều trị kịp thời => các hình thái nặng hơn:….

2. Nguyên nhân : VK xâm nhập tử cung trong khi đẻ hoặc làm thủ thuật

- OVN, OVS , chuyển dạ kéo dài

- Kiểm soát tử cung và BRNT ko vô khuẩn

- Sót rau , sót màng , bế sản dịch

- Điều kiện thuận lợi : mẹ suy nhược , thiếu máu

- Mầm bệnh : có thể từ dụng cụ , môi trường / sẵn có trong âm đạo

3. chẩn đoán

a. Lâm sàng

- Toàn thân : sau đẻ (sảy, nạo hút ..) 3-4 ngày có sốt nhẹ , HCNT

- Cơ năng

o Sản dịch nhiều, kéo dài , lẫn máu đỏ hoặc nhầy mủ. Hôi nhiều hay ít tùy vi khuẩn :kị khí , Ecoli hôi nhiều ,ái khí hôi it

o VNMTC do bế sản dịch : rất ít hoặc ko có sản dịch

- Thực thể

o Bụng mềm , ko phản ứng

o Tử cung to , co hồi chậm, mềm , ấn đau nhẹ , di động tử cung đau

o Cổ tử cung đóng or hé mở (sót rau ), cho ngón tay vào có thể lấy ra dịch bẩn , lẫn máu mủ

o Túi cùng :mềm , ko đau

o Khám vú : 2 vú xuống sữa , không tắc tia sữa

o Viêm niêm mạc tử cung do bế sản dịch : có rất ít hoặc ko có sản dịch

b. Cận lâm sàng

- Công thức máu : dh của viêm

- Cấy sản dịch : tìm vi khuẩn và làm kháng sinh đồ

- Siêu âm : Tử cung to hơn bthg . Có thể thấy h/ảnh sót rau,bế sản dịch

- GPB: Tử cung mềm não . Vùng rau bám gồ ghề, có những cục máu /múi rau hoại tử đen , mủn nát. Bề mặt niêm mạc TC có lớp sản dịch bẩn hôi

4. Chẩn đoán phân biệt

a. Sốt do xuống sữa, viêm đường tiết niệu, VRT …

b. viêm tử cung toàn bộ

- Giống : sốt cao , sản dịch hôi , tử cung co hồi chậm , ấn đau , mềm

- Khác : các triệu chứng nặng hơn , tử cung khi ấn đôi khi có tiếng lạo xạo , toàn trạng suy sụp , Siêu âm và GPB giúp phân biệt

c. Viêm quanh tử cung và phần phụ

- Giống: Sốt kéo dài , tử cung co hồi chậm , sản dịch hôi

- khác : thường muộn , ngày 8-10 sau đẻ. Thăm âm đạo có khối cứng cạnh tử cung , bờ ko rõ , ấn đau

d. Nhiễm khuẩn huyết

5. Điều trị: Kết hợp nội khoa và sản khoa

a. Điều trị nội khoa

- Kháng sinh : toàn thân, ko ảnh hưởng cho bú, tốt nhất theo KSĐ , nếu ko có KSĐ àdùng phổ rộng, phối hợp b-lactam , aminosid , metronidazol

- Điều trị triệu chứng : hạ sốt, giảm đau , an thần, dinh dưỡng

b. Điều trị sản khoa: theo nguyên nhân , thực hiện sau khi hết sốt

- Nếu bế sản dịch : nong cổ tử cung cho sản dịch ra + thuốc co hồi tử cung ( oxytocin 5-10 UI, ergotamin )

- Nếu sót rau , sót màng :

o Nạo sạch buồng tử cung lấy rau và màng rau sót

o Thuốc co hồi tử cung ( oxytocin –ergometrin )

o Phải đợi hết sốt mới can thiệp nạo ,vì can thiệp sớm sẽ phá vỡ hàng rào bảo vệ quanh vùng rau , gây VPM hoặc NKH

- Viêm niêm mạc tử cung chảy máu (hình thái ít gặp )

o Triệu chứng xuất hiện muộn hơn viêm niêm mạc tử cung thông thường , sản dịch có máu đỏ lẫn máu cục -> dễ nhầm với sót rau

o Nếu nạo rau -> tiên lượng nặng hơn

o Xử trí : kháng sinh + thuốc co hồi tử cung

6. Dự phòng

- Thủ thuật đảm bảo vô khuẩn

- Kiểm soát tử cung tránh sót rau , sót màng

- Chăm sóc, vệ sinh sạch sẽ , theo dõi sản dịch

- Kháng sinh dự phòng

IV. Viêm tử cung toàn bộ

1. Đại cương

- Hình thái nặng hơn của viêm niêm mạc tử cung là viêm tử cung toàn bộ . Quá trình viêm lan tới lớp cơ tử cung , có những ổ áp xe nhỏ trong cơ tử cung . Các triệu chứng lâm sàng nặng nề hơn viêm niêm mạc tử cung , tiến triển làm thủng tử cung gây viêm phúc mạc hoặc nhiễm khuẩn máu

2. Nguyên nhân : Giống viêm nội mạc tử cung nhưng ko được phát hiện và điều trị kịp thời , điều trị ko đúng -> nhiễm khuẩn lan rộng đến lớp cơ tử cung -> tạo các ổ mủ , ổ hoại tử

3. chẩn đoán

a. Lâm sàng

- Cơ năng: Đau bụng hạ vị từng cơn .Sản dịch nhiều , màu đen , nặng mùi

- Toàn thân : sốt cao , HCNT nặng

- Thực thể

o Cổ tử cung hé mở , sản dịch ra nhiều hôi lẫn máu mủ

o Tử cung to , mềm, co hồi chậm , nắn rất đau nhất là 2 sừng và eo

o Có thể có cảm giác lạo xạo như có hơi trong tử cung nếu do vi khuẩn kỵ khí

o Thăm túi cùng ko đau

o Loại trừ nguyên nhân ở vú :cương sữa ,abces vú

b. Cận lâm sàng

- CTM : phản ứng viêm

- Cấy sản dịch : tìm vi khuẩn làm ksđ

- Siêu âm :TC to , có những ổ abces nhỏ ở cơ tử cung , sót rau , sót màng

- GPB: bề mặt TC xung huyết , có những hốc chứa mủ to nhỏ khác nhau . Cơ TC màu nâu bẩn .Nếu có chỗ thủng do thủ thuật thì chỗ đó sẽ hoại tử

4. CĐPB :

- Viêm niêm mạc tử cung : toàn trạng khá hơn , Siêu âm , GPB -> CĐPB

- Viêm phúc mạc tiểu khung

o Sốt thường kèm rét run ,kèm triệu chứng đi ngoài nhiều , phân dạng kiết lỵ .

o Bụng trướng, ấn đau và PƯTB ở vùng bụng dưới

o Túi cùng sau đầy , ấn đau

5. Điều trị

a. Nội khoa

- Kháng sinh(như VNMTC ) . Nếu nghi tụ cầu vàng : Vancomycin ; do kỵ khí : metronidazol

- Điều trị triệu chứng(nt)

b. Sản khoa :

- Nếu điều trị nội khoa đỡ : nong cổ tử cung TH bế sản dịch , nạo sạch BTC trong sót rau và cho thuốc co hồi tử cung

- Nếu điều trị nội khoa ko đỡ -> mổ cắt tử cung bán phần , cấy máu phát hiện sớm NKH + kháng sinh liều cao

V. Viêm phúc mạc tiểu khung

- VPM hậu sản là 1 hình thái của nhiễm khuẩn hậu sản , xuất hiện sau đẻ thường hoặc mổ đẻ , thường tiến triển sau viêm tử cung hậu sản ko được phát hiện và điều trị kịp thời hoặc điều trị ko tốt

1. Nguyên nhân , đường lan truyền

a. Nguyên nhân Từ các nguyên nhân gây viêm tử cung ( nhiễm khuẩn ối , thủ thuật ko vô khuẩn , sót rau , sót màng ,bế sản dịch..) .

b. Đường lan truyền :

- Nhiễm khuẩn từ tử cung lan lên vòi trứng – buồng trứng -> VPM tiểu khung hoặc qua đường bạch huyết gây VPM mà ko qua các tạng khác

- Nhiễm khuẩn lan tới túi cùng sau , manh tràng , đại tràng , bàng quang phía trước , trực tràng phía sau . Khi lan tới đâu sẽ hình thành các giả mạc làm phúc mạc dính vào nhau . Phản ứng của phúc mạc sẽ sinh ra các túi dịch lẫn máu và mủ

2. chẩn đoán

a. Lâm sàng

- Thường xh vào 1-2 tuần sau đẻ , diễn biến từ từ ,

- Toàn thân : sốt cao rét run+ HCNT

- Cơ năng

o Đau bụng hạ vị

o Sản dịch ra nhiều và hôi , bẩn

o Có triệu chứng kích thích bàng quang – trực tràng : đái buốt, đái rắt, đau quặn bụng , mót rặn , ỉa nhiều lần , phân nhày

- Thực thể

o Bụng chướng nhẹ

o Phản ứng thành bụng vùng hạ vị , các vùng khác bình thường

o Tử cung to , co hồi chậm , kém di động, đau

o Cổ tử cung hé mở (dù sau đẻ đã 1 tuần), sản dịch hôi bẩn

o Túi cùng bên và sau dày , nề, đau , sờ thấy khối rắn, ko di động , ấn đau

o Thăm trực tràng (sờ thấy khối nt) + túi cùng Douglas phồng đau

b. Cận lâm sàng

- CTM : viêm

- Cấy sản dịch: tìm vi khuẩn làm KSĐ

- Siêu âm : Thấy các khối dịch ở hạ vị . Tử cung to , có các khối abces nhỏ ở giữa các lớp cơ tử cung.

- Chọc dò : ra mủ , tùy loại vi khuẩn khác nhau mà dịch mủ màu khác nhau : xanh /trắng đục là liên cầu/ Ecoli ; màu vàng là tụ cầu/não mô cầu

- XQ bụng KCB : cùng đồ và tiểu khung mờ vì có dịch

3. CĐPB

- VPM toàn bộ

o Toàn trạng suy sụp nặng hơn

o Tắc ruột cơ năng : đau khắp bụng , nôn , bí trung đại tiện

o Bụng chướng , PƯTB, CƯPM khắp bụng

o XQ : mờ toàn ổ bụng , thành ruột dày , quai ruột giãn hơi

- Viêm quanh tử cung hậu sản ( viêm phần phụ + dây chằng rộng )

o Cũng đau hạ vị , sản dịch nhiều hôi bẩn, thăm âm đạo cũng có khối nề đau ở túi cùng , di động hạn chế

o PƯTB vùng hạ vị (-)

- UNBT xoắn / u nang tụt kẹt Douglas sau đẻ

o Giống : có khối căng đau cạnh tử cung

o Khác :

§ Đau hạ vị dữ dội, liên tục

§ HCNT (-) , ko có sản dịch hôi bẩn

§ PƯTB rõ vùng hạ vị

§ Thăm trong : tử cung , cổ tử cung bình thường , khối có ranh giới rõ và di động

§ Siêu âm : hình ảnh UNBT xoắn

4. Tiến triển : Có thể khỏi nếu điều trị tích cực , có thể phát triển thành viêm phúc mạc toàn bộ

5. Điều trị

a. Nội khoa

- Nghỉ ngơi ,chườm đá vùng hạ vị

- kháng sinh : như VTC toàn bộ + dùng thêm 1 tuần sau hết sốt

- Bù nước, điện giải, đảm bảo thăng bằng kiềm toan

- Điều trị triệu chứng: hạ sốt, an thần ,dinh dưỡng

b. Ngoại khoa

- Nếu ổ mủ ở túi cùng -> chọc dò , dẫn lưu qua đường âm đạo /thành trước trực tràng

- Chỉ mở bụng khi có biến chứng VPM toàn thể /ổ mủ quá cao /nhiều ổ mủ

VI. Viêm phúc mạc toàn thể

1. Khái niệm : Là hình thái nặng của NKHS

2. Nguyên nhân

- Sau mổ lấy thai ko vô khuẩn , sót gạc , dị vật , nhiễm khuẩn ối , bục vết khâu tử cung , thủng ruột , đứt niệu quản

- Sau nạo hút thai ko an toàn

- Sau các thủ thuật bóc rau , kiểm soát tử cung ko tốt

- Sau viêm niêm mạc tử cung , viêm tử cung toàn bộ ko điều trị tốt

- Có thể vi khuẩn lan tràn từ VPM tiểu khung , túi mủ của abces douglas , ứ mủ vòi trứng vỡ mủ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc

3. Đường lan truyền : trực tiếp hoặc qua đường bạch huyết

4. Triệu chứng

a. Lâm sàng

- Sau đẻ 7-10 ngày , hoặc sau mổ đẻ 3-4 ngày

- Toàn thân : HCNT(sốt cao ,rét run) + sốc nhiễm trùng nhiễm độc

- Cơ năng

o Đau khắp bụng , đau dữ dội

o HC bán tắc hoặc tắc ruột : nôn , buồn nôn , bí trung đại tiện (có thể ỉa lỏng nhiều lần )

- Thực thể

o Bụng chướng toàn bộ , ít di động theo nhịp thở

o PƯTB , CƯPM ( nhiều khi ko rõ vì cơ thành bụng nhẽo , phúc mậc bị căng giãn sau đẻ )

o Tử cung co hồi chậm , ấn đau, di động đau -> Ấn đáy tử cung có sản dịch nhiều, hôi bẩn lẫn máu mủ tràn ra qua âm đạo /vết mổ thành bụng

o Cổ tử cung hé mở , sản dịch hôi bẩn

o Douglas phồng và đau chói

b. Cận lâm sàng

- CTM : viêm

- Cấy sản dịch tìm vi khuẩn và làm KSĐ

- Chức năng gan thận: ure, creatinin tăng nếu suy thận

- XQ BKCB :mờ ổ bụng , thành ruột dày , quai ruột giãn

- Siêu âm : ít có giá trị vì bụng chướng . Tử cung to hơn bình thường , có thể có các ổ mủ nhỏ giữa các lớp cơ tử cung , dịch ổ bụng

5. CĐPB

a. VPM tiểu khung

- Đau bụng , bụng chướng và PƯTB khu trú hạ vị . HCNT nhẹ hơn

- Siêu âm , XQ : dịch vùng tiểu khung

b. Giả VPM sau đẻ (liệt ruột cơ năng)

- Có HC liệt ruột cơ năng nhưng toàn trạng bình thường , bụng ko có PƯTB , CƯPM , tử cung co hồi tốt, sản dịch ko hôi

- Tử cung co hồi tốt, sản dịch ko hôi

- Điều trị nội khoa : đặt sonde dạ dày , sonde hậu môn , cho prostigmin -> bụng đỡ chướng, kích thích nhu động ruột trở lại bt

c. VPM do các nguyên nhân khác

- Do VRT : đau nhiều HCP , lan ra khắp bụng , điểm Mac-burney (+)

- Thủng dạ dày : tiền sử viêm loét dạ dày , đau thượng vị như dao đâm -> lan ra khắp bụng , bụng cứng như gỗ

- VPM mật : ..

- VPM nguyên phát :

o Vi khuẩn ko xâm nhập từ BPSD mà từ 1 ổ nhiễm khuẩn tiềm tàng trong cơ thể , nhân cơ hội bệnh nhân suy giảm sức đề kháng -> vi khuẩn phát triển gây VPM

o Triệu chứng về ổ bụng điển hình và rầm rộ

o Thăm âm đạo : tử cung bình thường , ko đau

d. Nhiễm khuẩn huyết hậu sản

- Tình trạng nhiễm trùng nhiễm độc nặng hơn, có thể sốc nhiễm khuẩn , ko có biểu hiện bụng ngoại khoa , có triệu chứng ổ di bệnh

6. Điều trị

a. Nguyên tắc : mổ cấp cứu + hstc trước trong , sau mổ

b. Mổ cấp cứu càng sớm càng tốt

- Gây mê NKQ , giãn cơ tốt

- Đường mổ : đường trắng giữa trên –dưới rốn

- Tìm và đánh giá tổn thương -> giải quyết nguyên nhân

o Xử lí nguyên nhân VPM

§ Cắt TC bán phần và cắt thêm 2 phần phụ nếu có tổn thương

§ Bệnh nhân trẻ , muốn con -> xem khả năng bảo tồn tử cung = khâu vết rách , thủng

§ Xử trí các nguyên nhân khác gây VPM : thủng ruột , rách BQ

o Lau rửa sạch ổ bụng

o Đặt dẫn lưu Douglas , dẫn lưu to để ko tắc , rút dẫn lưu khi hết dịch

o Đóng bụng 1 lớp da hở , đóng kín sau 7-10 ng khi chắc chắn hết nk

c. Kết hợp điều trị nội khoa

- Kháng sinh (theo nguyên tắc )

- Hồi sức trước, trong và sau mổ :truyền dịch , bù điện giải , chống suy nhược, nâng cao thể trạng , theo dõi chức năng gan thận

VII. Nhiễm khuẩn huyết

1. Khái niệm : Là hình thái nặng nhất của nhiễm khuẩn hậu sản . Là nhiễm khuẩn thứ phát sau các hình thái nhiễm khuẩn hậu sản khác , bắt nguồn từ đường sinh dục chủ yếu từ vùng rau bám ở tử cung

2. Nguyên nhân : như vpm toàn bộ , là hình thái nặng nhất

- Vi khuẩn thường gặp: liên cầu A, tụ cầu vàng , Ê.coli , Vi khuẩn yếm khí

- Nguyên nhân

o Sau mổ lấy thai ko vô khuẩn

o Sau nạo phá thai ko an toàn

o Sau thủ thuật kiểm soát tử cung ,bóc rau nhân tạo

o Do ổ nhiễm khuẩn từ trước ko điều trị

o Sót rau , sót màng

o Điều trị các nhiễm khuẩn hậu sản ko kịp /ko đúng

o => Từ viêm niêm mạc tử cung , quá trình nhiễm khuẩn lan rộng xung quanh , hoặc vào sâu lớp cơ tử cung , theo đường máu , từ trạng thái vi khuẩn vãng lai trong máu trở thành NKH

3. chẩn đoán

a. Lâm sàng

- Triệu chứng khác nhau tùy loại vi khuẩn gây bệnh

o Liên cầu tan huyết : ban đỏ ở da , mụn nước ..

o Tụ cầu vàng : sớm có ổ áp xe ở mô , tạng , vết bầm tím ở da ..

- Toàn thân : HCNT +sốc nhiễm trùng nhiễm độc

- Thực thể

o Tử cung to , co hồi chậm , ấn đau , sản dịch hôi bẩn lẫn máu mủ

o cổ tử cung hé mở (nếu sót rau có thể thấy qua lỗ mở cổ tử cung )

o Các cơ quan khác

§ Bụng chướng, gan lách to đau

§ Có thể tìm thấy ổ di bệnh ở nơi khác :

· Nghe phổi : khó thở , có thể có ral ẩm , nổ

· Viêm nội tâm mạc

· Abces não , viêm màng não : đau đầu , nôn , liệt

· Abces gan , cơ , xương khớp …

b. Cận lâm sàng

- Cấy máu , cấy sản dịch, nước tiểu : nếu (+) là chắc chắn , nếu (-) ko loại trừ, chủ yếu vẫn dựa vào lâm sàng , làm kháng sinh đồ . Cấy máu khi chưa dùng kháng sinh , lúc sốt cao nhất , ít nhất 3 lần cách nhau 4h

- Máu

o CTM : thiểu máu + viêm

o Rối loạn đông máu

o Rối loạn nước điện giải

o Suy chức năng gan thận

- Siêu âm : tử cung to , nhiều dịch trong buồng tử cung , có các ổ abces nhỏ giữa các lớp cơ tử cung , có thể sót rau

- Xét nghiệm tìm ổ di bệnh: Siêu âm ổ bụng , XQ phổi , CT sọ não

c. CĐXĐ : Dựa vào lâm sàng và kết quả cấy máu (+) , tìm thấy ổ di bệnh , tuy nhiên cấy máu (-) mà lâm sàng điển hình thì vẫn phải xử trí như NKH

4. Biến chứng

- Biến chứng

o Suy đa tạng : suy gan thận

o Abces phổi , não

o Viêm nội tâm mạc

o Viêm màng não mủ …

o Sốc nhiễm khuẩn -> tử vong nhanh

- Tiên lượng : Tùy thuộc ổ nhiễm khuẩn thứ phát và việc điều trị có đúng và kịp thời ko

5. Điều trị

a. Nguyên tắc

- HSTC+ Kháng sinh liều cao , phối hợp, theo ksđ

- Tìm và điều trị ổ nhiễm khuẩn ban đầu

- Điều trị tích cực các ổ di bệnh nếu có

b. Cụ thể

- Kháng sinh( Như VPM + kháng sinh tĩnh mạch duy trì = truyền nhỏ giọt hoặc tiêm liều nhỏ )

- HSTC :

o Chống suy tuần hoàn : truyền dịch máu , trợ tim

o Chống suy hô hấp : thở oxy , hút đờm dãi

o Bù nước , điện giải , đảm bảo thăng bằng kiềm toan =

o Chống suy thận: bù đủ khối lượng tuần hoàn ,lợi tiểu, ko dùng kháng sinh độc với thận , thận nhân tạo nếu cần

o Điều trị hỗ trợ : hạ sốt , an thần ,dinh dưỡng

- Giải quyết ổ nhiễm khuẩn tại tử cung : Cắt tử cung bán phần và 2 phần phụ khi hết sốt

- Điều trị các ổ di bệnh nếu có

VIII. Viêm tắc tĩnh mạch

1. Nguyên nhân

- Nguyên nhân : hay gặp ở người con rạ , chuyển dạ kéo dài , lưu thông máu tĩnh mạch bị cản trở, tăng sinh sợi huyết

2. Triệu chứng

- Xh muộn , sau đẻ 12-15 ngày

- Sốt nhẹ , rét run , mạch nhanh

- Nếu viêm tắc tĩnh mạch chậu thì chân phù, màu trắng , ấn đau, gót chân ko nhấc được khỏi giường

- Nếu điều trị ko kịp thời có thể gây viêm tắc động mạch phổi , thận và tử vong

3. Điều trị

- Làm các xét nghiệm máu chảy máu đông, tiểu cầu , thời gian quick và tỉ lệ prothrombin

- Bất động chi viêm tắc tĩnh mạch ít nhât 3 tuần sau hết sốt

- Viêm tắc tĩnh mạch nông cần điều trị chống viêm kết hợp chèn ép tại chỗ

- Kháng sinh toàn thân kết hợp corticoid sau vài ngày điều trị kháng sinh

- Thuốc chống đông

o Heparin 25000 UI/kg/24h trong 15 ngày, chia nhỏ liều hoặc truyền nhỏ giọt tĩnh mạch để duy trì nồng độ heparin trong máu . Kiểm tra kết quả thời gian đông máu bằng 1,5-3 lần nhóm chứng

o Dicoumaril (Coumadine )

§ Là kháng vitamin K , tác dụng chậm , liều 2-10 mg /24h

§ Theo dõi thời gian quick và howell, duy trì t/g quick là 20-35s

o Đang sử dụng heparin nếu thay thế = Dicoumaril thì phải tiếp tục heparin cho tới khi có tác dụng của dicoumaril

- Phẫu thuật làm thông chỗ tắc: chỉ đặt ra nếu huyết khối mới bị ở các mạch máu chậu đùi