Trình bày nguồn gốc, tác dụng của insulin lên tác dụng chuyển hoá protid và điều hoà bài tiết.
- Bản chất : Là protein có 2 chuỗi acid amin có nối với
nhau bằng những cầu disulfua ,m= 5.808
- Tác dụng
-
Tác
dụng lên chuyển hóa glucid
o
Tăng thoái
hóa glucose ở cơ : màng TB cơ bình thường chỉ cho glucose khuếch tán qua rất ít
trừ khi có insulin . Thường sau ăn vài giờ , khi nồng độ glucose máu tăng, tăng
tiết insulin àlàm tế bào cơ sử dụng nhiều glucose . Khi lao
động nặng hoặc luyện tập thì tế bào cơ cũng có thể sử dụng 1 lượng lớn glucose
mà ko cần 1 lượng insulin tương ứng . Vì tế bào cơ đang vận động tăng tính thấm
với glucose , cơ chế chưa rõ
o
Tăng dự
trữ glycogen ở cơ : nếu sau bữa ăn mà cơ ko vận động thì glucose vẫn chuyển vào
tế bào cơ và tích trữ dưới dạng glycogen
o
Tăng thu
nhập , dự trữ , sử dụng glucose ở gan : Hầu hết lượng glucose hấp thu từ ruột à vào gan chuyển thành glycogen , nếu dư thừa sẽ chuyển thành acid béo
vận chuyển đến mô mỡ dưới dạng LDL và lắng đọng dưới các mô mỡ dự trữ
o
ức chế quá
trình tạo đường mới : insulin làm giảm hoạt tính và số lượng các enzym tham gia tạo đường mới , giảm giải phóng acid
amin từ cơ và mô khác vào gan do đó giảm nguyên liệu của quá trình tạo đường
mới
o
=>
insulin là hormon tác dụng giảm đường máu
-
Tác
dụng lên chuyển hóa lipid
o
Tăng tổng
hợp acid béo và vận chuyển acid béo đến mô mỡ
o
Tăng tổng
hợp triglycerid từ acid béo để tăng dự trữ lipid ở mô mỡ
-
Tác
dụng lên chuyển hóa protein và sự tăng trưởng
o
Tăng vận
chuyển tích cực acid amin vào trong tế bào
o
Tăng sao
chép chọn lọc ADN ở tế bào đích để tạo thành mARN
o
Tăng dịch
mã mARN tại ribosom để tạo protein mới
o
=>
insulin làm tăng tổng hợp và dự trữ protein à tham gia làm phát triển cơ thể
- Điều hòa bài tiết
-
Cơ chế
thể dịch
o
Nồng độ
glucose : ở nồng độ glucose máu 80-90 mg% thì lượng insulin bài tiết rất ít ,
nếu nồng độ glucose tăng đột ngột lên 2-3 lần cao hơn bình thường và giữ ở mức
này thì insulin bài tiết nhiều . Nồng độ glucose tên 100mg% insulin có thể bài
tiết tăng 10-25 lần so với mức cơ sở . Đây là 1 cơ chế quan trọng trong điều
hòa glucose máu
o
Nồng độ
acid amin : 1 số acid amin như arginin , lysin : khi tăng nồng độ lên thì
insulin cũng bài tiết nhiều , tuy nhiên nếu chỉ đơn thuần acid amin thì tác
dụng kích thích bài tiết insulin yếu hơn nhiều so với glucose hoặc phối hợp với
glucose
o
Nồng độ
hormon ống tiêu hóa như gastrin , secretin , cholecystokinin à kích thích bài tiết insulin . Những hormon này thường tăng sau ăn và
nhờ tác dụng làm tăng bài tiết insulin mà chúng tham gia làm cho glucose và
acid amin được hấp thu dễ dàng hơn
-
Cơ chế
thần kinh
o
Dưới những
đk nhất định ,kích thích giao cảm và phó giao cảm có thể tăng tiết insulin
o
Tuy nhiên
TH bình thường , cơ chế này ít hoạt động
Nguồn Bác sĩ đa
khoa