Trình bày cơ chế tác dụng thông qua hoạt hoá hệ gen. Nêu tên hai hormon tác dụng theo cơ chế này.
Hormon là những
chất hoá học do một nhóm tế bào hoặc do tuyến nội tiết bài tiết vào máu rồi đến
mô gây ra các tác dụng sinh lý đó .
·
Khi
hormon đến tế bào đích do trọng lượng phân tử nhỏ hoặc có bản chất là steroid
tan trong lipid sẽ được khuếch tán qua màng tế bào để vào trong bào tương → gắn
với các Re đặc hiệu → phức hợp H – Re → vận
chuyển từ bào tưong vào nhân tế bào → gắn vào vị trí đặc hiệu trên phân tử AND →
hoạt hoá sự sao chép gen đặc hiệu → mRNA → mRNA khuếch tán vào bào tương → thúc
đẩy dịch mã trên riboxom → tổng hợp các phân tử protein mới.
·
Các
phân tử này có thể là các phân tử enzym, protein vận tải hay protein cấu trúc .
·
Ví
dụ: Aldosterol (hormon tuyến vỏ thượng thận do lớp vỏ bài tiết) bản chất là
steroid có 21C được máu đưa đến tế bào ống thận → khuếch tán vào bào tương và
gắn với Re → phức hợp Aldosterol - Re sẽ thúc đẩy một chuỗi các sự kiện nói
trên tại tế bào ống thận, sau 45 phút các protein vận tải bắt đầu xuất hiện ở
tế bào ống thận nhằm tăng tái hấp thu Na+ và tăng bài xuất K+.
·
Do kiểu
tác dụng này → tác dụng hormon xuất hiện chậm sau vài chục phút, vài giờ thậm
chí vài ngày nhưng kéo dài. (ngược với tác dụng xảy ra hầu như tức khắc của
hormon tác dụng thông qua AMPv)
·
Ứng dụng:
lợi tiểu Spironolactone....
Nguồn Bác sĩ đa
khoa