Tại sao bị say xe?
 |
| Say xe - Hình minh họa |
- Khi chúng ta đi bộ, đây là một dạng di chuyển có chủ ý (intentional movement), tín hiệu về chuyển động sẽ được truyền về não bộ qua 3 con đường : mắt nhìn, cơ quan tiền đình của tai trong cảm nhận thăng bằng, và các thụ cảm ở mô sâu dưới bề mặt cơ thể (proprioceptors).
- Khi ngồi trên ô tô, đây là một dạng chuyển động không có chủ ý (unintentional movement ),tai trong cảm nhận sự di chuyển của xe trong khi mắt chúng ta không cảm nhận đầy đủ được sự di chuyển này. Bộ não của bạn nhận được một mớ thông tin lộn xộn, và phải xử lý chúng, cuối cùng, dẫn đến các triệu chứng của say xe.
Triệu chứng say xe bao gồm:
 |
| Say xe - Hình minh họa triệu chứng say xe |
- Buồn nôn,
- Nôn, mặt tái,
- Da lạnh,
- Chóng mặt,
- Đau đầu,
- Vã mồ hôi, tiết nước bọt, ngáp, khó chịu, mệt mỏi, thở nhanh...
Đặc biệt, nhiều trường hợp bị say tàu xe do nôn nhiều dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải do nôn, do thở nhanh, mồ hôi. Hiện tượng này có thể dẫn đến tụt huyết áp, xỉu, suy thận cấp. Đây là "biến chứng" của say xe. Những trường hợp say xe với biểu hiện nôn nhiều, kéo dài không uống được nước cần phải vào viện để bù nước điện giải đường truyền để tránh các biến chứng.
Phòng say xe cách nào?
 |
| Say xe - cách phòng ngừa - Hình minh họa |
Một số người sợ nên chỉ cần nói đến đi tàu xe, tâm lý của người ta gợi nhớ cảm giác khó chịu, mệt mỏi… Cần chuẩn bị tâm lí, luyện tập và sử dụng các biện pháp phòng say xe trước các cuộc hành trình.
Sau đây là một số biện pháp dự phòng:
 |
| Biện pháp phòng say xe |
- Tránh ăn quá no, thức ăn mỡ, rượu bia đêm trước hành trình
- Ăn nhẹ, ít năng lượng 24h trước
- Tránh bơ sữa, sữa chua, pho mai trước di chuyển
- Khi ngồi trên xe thì chọn ngồi ghế trước, ngồi trên máy bay có thể ngồi vị trí ngang cánh tàu bay
- Không đọc sách, chơi điện tử trên xe
- Ngồi tựa đầu vào thành sau ghế và giữ ổn định
- Chỉnh luồng gió của quạt vào mặt
- Không hút thuốc trên tàu xe
- Với say xe những triệu chứng nhẹ, bạn có thể tự chữa bằng cách như mở rộng tầm nhìn và nhìn thẳng ra xa, thu hút sự chú y bằng cách nghe nhạc.
- Với những triệu chứng nặng của say xe thì cần thiết điều trị bằng thuốc. Có nhiều loại thuốc chống say, hầu hết các thuốc có tác dụng sau 30 phút – 2 giờ sau khi uống, thời gian kéo dài tác dụng tùy thuốc từ 4-8 giờ cho đến 3 ngày. Tác dụng phụ của các thuốc có thể gặp như khô miệng, đờ đẫn chậm chạp, nhìn mờ, mất định hướng. Vì thế, nên dùng theo liều chỉ định, một số thuốc không nên dùng cho trẻ em dưới 12 tuổi.
-Hiện nay, có nhiều cách trị say tàu xe từ gừng rất tốt như sử dụng trà gừng, ngậm gừng,…
Theo đông y, để trị chứng nghịch lên, trước khi khởi hành khoảng 30 phút, nên dùng một khúc gừng tươi bằng cỡ ngón tay cái, gọt bỏ vỏ, rửa sạch, giã nát hoặc nhai nát rồi uống với một cốc nước ấm. Trong suốt hành trình, thỉnh thoảng nên ngậm trong miệng một lát.
Gừng sống còn gọi là sinh khương có tác dụng phát tán phong hàn, chống nôn ói. Vì thế việc sử dụng gừng trong điều trị chống say xe vừa dễ vừa đảm bảo hiệu quả, không gây các tác dụng phụ.
Nếu không sử dụng được trà gừng sống thì có thể dùng kẹo gừng. Ngậm kẹo gừng rất tốt vì trong kẹo gừng có chất ngọt sẽ giúp người đi xe ô tô tăng cường tuần hoàn não bớt chóng mặt, đau đầu.
Bác sĩ đa khoa